مقدمه: مشکلات اجتماعی در کودکان بیش فعالی و نقص در توجه و تمرکز گاهی موجب بروز الگوهای ناسازگارانه در محیط خانواده و حتی اجتماع میگردد و موجب واکنش منفی خانواده، اطرافیان و مدرسه میشود که کاهش اعتماد به نفس و احساس بیکفایتی در این کودکان را در پی دارد.
مهارتهای اجتماعی مجموعه ای از توانایی ها هستند که: روابط اجتماعی مثبت و مفید را آغاز و حفظ نموده، دوستی و صمیمیت باهمسالان را گسترش داده، سازگاری رضایت بخشی را در مدرسه ایجاد کرده، به افراد اجازه میدهد که خود را با شرایط وفق دهند و تقاضای محیط اجتماعی را بپذیرند. فرایندهای یادگیری در بروز پاسخ های سازگارانه یاناسازگارانه نقش اساسی دارد و افراد برای سازگاری مطلوب باید مهارت های اجتماعی لازم را فراگیرد. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر آموزش مهارت های اجتماعی بر سازگاری اجتماعی کودکان دارای اختلال بیش فعالی و نقص در توجه و تمرکز انجام شده است.
روش: در چهار چوب طرح آزمایشی، ۳٠ نفر از دانش آموزان دوره ابتدایی شهر اصفهان با علائم اختلال بیش فعالی و نقص در توجه در دو گروه آزمایش و کنترل شرکت داده شدند. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون– پس آزمون با گروه کنترل بوده است. پرسشنامه 4 – CSI، مقیاس مهارت های اجتماعی ماتسون، مقیاس رفتار سازگارانه وایلند مورد استفاده قرار گرفت. گروه آزمایش به مدت ١٢ جلسه٤٥ دقیقهای دو مرتبه در هفته تحت مداخله ی آموزش مهارتهای اجتماعی قرار گرفتند. جهت تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد.
یافته ها: بین دانش آموزان گروه آزمایش و گروه گواه از لحاظ سازگاری اجتماعی تفاوت معناداری مشاهده شده به عبارت دیگر آموزش مهارت های اجتماعی با توجه به میانگین سازگاری اجتماعی دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به میانگین دانش آموزان گروه گواه، موجب افزایش سازگاری اجتماعی گروه آزمایش شده است. به طور کلی بین دانش آموزان گروه آزمایش و گروه گواه از لحاظ مولفه های سازگاری اجتماعی تفاوت معناداری وجود دارد و آموزش مهارت های اجتماعی موجب افزایش سازگاری اجتماعی گروه آزمایش شده است.
نتیجه گیری: آموزش مهارت های اجتماعی به ارتقای سازگاری کودکان در ابعاد مختلف زندگی کمک میکند و از اساسی ترین برنامه های پیشگیرانه در سطح اولیه به شمار می آید. با توجه به مهارت های اجتماعی آموزش داده شده، دانش آموزان مورد پژوهش تا حدودی توانستند با تعمق و تامل در ویژگی های خود به شناخت نقاط ضعف خود پی برده و در صدد اصلاح آن برآیند و با تکیه بر نقاط مثبت سعی در بهبود افکار،احساسات و عواطف خود با دیگران بپردازند. همچنین این مهارت ها به آنها کمک کرد تا در توانایی انجام رفتارهای مثبت، سازگارانه و ارزشی بتوانند استعدادهای ذاتی خویش را متبلور ساخته و به سازگاری با خود و محیط اطرافشان بپردازند.
شیرین ارجمندی راد؛ دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
افسانه مهماندوست؛ کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه علوم و تحقیقات اصفهان
واژگان کلیدی: آموزش مهارتهای اجتماعی، سازگاری اجتماعی، اختلال بیش فعالی و نقص در توجه
نظرات (0)