پیش گیری از اضافه وزن و چاقی کودکان بستگی به این دارد که خانواده تان برای خوردن، ورزش کردن و صرف وقت با یکدیگر چه راهی در پیش گرفته اند. اگر می خواهید به فرزندتان کمک کنید تا سبک زندگی سالمی را در پیش گیرد، از خودتان به عنوان یک الگو استفاده کنید.

چاقی کودکان چه مشکلاتی را برای سلامتی آنها به وجود می آورد؟

چاقی کودکان را در معرض مشکلاتی قرار می دهد که می تواند سلامتی او را در زندگی کنونی و آینده اش خدشه دار کند. این مشکلات شامل: دیابت نوع دو، فشار خون و کلسترول بالا هستند- که تمامی این ها، بیماری بزرگسالان است.

تعریف اضافه وزن و چاقی کودکان چیست؟

اضافه وزن و چاقی کودکان

کودکان چاق در معرض خطرهای زیر هستند:

• مشکلات استخوان و مفصل

بیشتر بخوانید: نوزادان زودرس در معرض ابتلا به دیابت و بیماری های چاقی

• تنگی نفس که ورزش کردن و سایر فعالیت های بدنی را دشوار می کند و همچنین می تواند باعث بروز علائم آسم و شدت بخشیدن به آن شود

• بی قراری های هنگام خواب(بدخوابی) یا مشکلات تنفسی در شب، مانند: بیماری آپنه (انسداد خواب)

• تمایل به بلوغ زودرس

کودکان چاق قد بلند تر هستند و زودتر از سایر هم سن و سال هایشان به بلوغ جنسی می رسند، به همین دلیل انتظار داریم جوری رفتار کنند که با سن ظاهری شان تطابق دارد نه آن سنی که واقعا هستند. اضافه وزن در دختران باعث بروز سیکل های نامنظم قاعدگی و مشکلات باروری در بزرگ سالی می شود.

• بیماری های کبد و کیسه صفرا

داشتن بیماری های خطرناک قلبی عروقی( شامل: فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت ) در کودکی منجر به بیماری های قلبی، نارسایی قلبی و سکته در بزرگسالی می شود. پیش گیری یا مدیریت اضافه وزن و چاقی کودکان، آنان را از خطر ابتلا به این بیماری ها در بزرگ سالی مصون می دارد.

همچنین کودکان چاق با مشکلات احساسی ( مانند: اعتماد به نفس پایین ) نیز دست و پنجه نرم می کنند و ممکن است توسط گروه هم سن و سالان تحقیر شوند و مورد آزار و اذیت قرار گیرند و عده ای برایشان قلدری کنند و یا از طرف آنان طرد شوند.

خطر های زیر گریبان گیر کودکانی می شودکه از اضافه وزن شان رنج می برند:

• رژیم های غذایی ناسالم و اختلالات غذایی

• افسردگی

• استفاده از مواد مخدر

چاقی کودکان چه مشکلاتی را برای سلامتی آنها به وجود می آورد؟تعریف اضافه وزن و چاقی کودکان چیست؟

شاخص توده بدنی ( بی ام آی ) از اندازه قد و وزن برای تخمین چاقی یک فرد استفاده می کند. اما محاسبه بی ام آی توسط خودتان پیچیده است. آسان ترین راه استفاده از تقویم بی ام آی است.

 

مطابق با نمودار استاندارد بی ام آی، کودکان از سن۲ تا ۱۹ سالگی شامل یکی از ۴ طبقه بندی زیر می شوند:

۱٫وزن کم: بی ام آی زیر ۵ درصد

۲٫وزن نرمال: بی ام آی ۵ و کمتر از ۸۵ درصد

۳٫اضافه وزن: بی ام آی ۸۵ و کمتر از ۹۵ درصد

۴٫چاق: بی ام آی ۹۵ درصد یا بالای ۹۵ درصد

 

بیشتر بخوانید: مقابله با چاقی خردسالان؛ توصیه هایی مهم

 

پزشکان برای کودکان زیر ۲ سال از نمودار وزن و قد به جای بی ام آی استفاده می کنند تا بین وزن و قد کودک مقایسه ای ترتیب دهند. هر کودک زیر دو سالی که ۹۵ درصد یا بالای ۹۵ درصد باشد، اضافه وزن در کمین اوست.

 

بی ام آی اندازه گیری دقیق و بی نقصی از میزان چاقی کودکان نیست، بلکه در مواردی می تواند فرد را در رابطه با این موضوع به اشتباه بیندازد. به عنوان مثال یک فرد عضلانی ممکن است بدون هیچ گونه اضافه وزنی، بی ام آی بالایی داشته باشد. (داشتن عضله باعث افزایش وزن می شود اما باعث چاقی کودکان نمی شود) همچنین بی ام آی در هنگام بلوغ، یعنی زمانی که کودکان در حال رشد سریع هستند، خیلی دقیق عمل نمی کند. به خاطر داشته باشید که بی ام آی معمولا شاخص خوبی برای اندازه گیری چاقی ست اما یک اندازه گیری دقیق نیست.

 

اگر نگران هستید، کودک یا نوجوان تان را نزد پزشک ببرید. پزشک در رابطه با غذا خوردن و فعالیت های فرزندتان سوال می پرسد و پیشنهاد هایی در جهت بهبود شرایط ارائه می دهد. همچنین آزمایش خون انجام می دهد تا بیماری های احتمالی ای که چاقی کودکان به همراه می آورد را بررسی کند. ممکن است پزشک با توجه به بی ام آی فرزندتان ( یا اندازه گیری قد و وزن ) و سلامت او، شما را به یک متخصص تغذیه معتبر یا برنامه مدیریت وزن راهنمایی کند.

 

چرا کودکان دچار اضافه وزن یا چاقی می شوند؟

دلایل زیادی برای چاقی یک فرد وجود دارد. عادت های رژیمی، ورزش نکردن، ژنتیک یا ترکیبی از این موارد می تواند دلیل چاقی کودکان باشد. به عنوان مثال، ممکن است اضافه وزن زیاد به دلیل یک غده درون ریز، سندروم های ژنتیکی یا مصرف برخی از داروها باشد.

 

رژیم و سبک زندگی

اکثر چیزهایی که می خوریم بسیار سریع و آسان درست می شوند. از فست فود های پرچرب گرفته تا غذاهای آماده و کنسرو ها. برنامه های روزانه مان نیز آن قدر شلوغ اند که جایی برای پخت غذاهای سالم و ورزش در آن وجود ندارد.

 

به علاوه، زندگی مدرن تحرک را از انسان ها گرفته است. کودکان به جای اینکه بیرون خانه بازی و فعالیت داشته باشند وقت زیادی را صرف بازی با وسایل الکترونیکی می کنند. کودکانی که بیشتر از ۴ ساعت در روز تلویزیون نگاه می کنند در مقایسه با کودکانی که ۲ ساعت یا کمتر تلویزیون تماشا می کنند، بیشتر در معرض اضافه وزن قرار می گیرند. و کودکانی که در اتاق خواب شان تلویزیون دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به چاقی کودکان اند.

 

رژیم و سبک زندگیورزش و فعالیت بدنی

بسیاری از کودکان فعالیت بدنی کافی ای ندارند. کودکان و نوجوانان باید روزانه یک ساعت یا بیشتر ورزش سبک تا سنگین انجام دهند. شامل: ایروبیک و فعالیت هایی که به تقویت عضله و استخوان کمک می کند. کودکان ۲ تا ۵ سال باید تعداد دفعات بازی روزانه خود را افزایش دهند.

 

بیشتر بخوانید: دلایل چاقی کودکان چیست؟

 

ژنتیک

ژنتیک نیز در چاقی مفرط کودکان نقش بسزایی دارد. ژن های ما در تعیین نوع و چگونگی بدن در ذخیره و سوزاندن چربی نقش دارند. اما ژن ها به تنهایی نمی توانند پاسخ گوی بحران رایج چاقی کودکان باشند.

 

به این دلیل که ژن ها و عادت ها از نسلی به نسل دیگر قابل انتقال اند، ممکن است چاقی، افراد مختلف یک خانواده را درگیر خود کند.

افرادی که در یک خانواده هستند، الگوی غذایی، سطح فعالیت بدنی و رفتارهای مشابهی در برخورد با اضافه وزن دارند. اگر یکی از والدین یا جفت شان اضافه وزن داشته باشند، شانس کودک برای ابتلا به مرض چاقی بالا می رود.

 

چطور می توانیم از اضافه وزن و چاقی کودکان جلوگیری کنیم؟

نکته کلیدی برای حفظ وزن نرمال در کودکان در تمامی سنین، داشتن رویکردی سالم در خانواده است. خوردن غذای سالم و ورزش کردن وظیفه خانواده است. بگذارید کودکان تان در برنامه ریزی و آماده سازی وعده های غذایی سالم به شما کمک کنند. زمانی که به بقالی می روید آن ها را هم با خود ببرید. به آن ها آموزش دهید انتخاب های خوب غذایی داشته باشند.

 

استفاده از این ترفند ها را فراموش کنید:

 

به دلیل رفتار خوب و یا تلاش برای کنار گذاشتن رفتار بد فرزندتان به او شکلات و شیرینی جایزه ندهید. به دنبال راه حل دیگری برای تغییر رفتار او باشید.

 

فرزندتان را مجبور نکنید غذایش را تا ته بخورد. حتی نوزادان هم از شیشه شیر یا سینه مادر فاصله می گیرند تا بفهمانند که سیر شده اند. اگر کودکان سیر شده اند، مجبور شان نکنید که به خوردن ادامه دهند. این قانون را در خانه تان جا بیندازید که همه باید وقتی غذا بخورند که گرسنه هستند.

 

درباره غذاهای بد و مضر صحبت نکنید و خوردن شیرینی ها و اسنک های مورد علاقه شان را کاملا ممنوع نکنید. ممکن است کودکان در خوردن غذاهای ممنوعه در بیرون از محیط خانه سرکشی و پرخوری کنند و دزدکی به سراغ شان بروند. تا می توانید از غذاهای سالم استفاده کنید و پیشنهاد کنید که یک بار هم شده آن را امتحان کنند.

چطور می توانیم از اضافه وزن و چاقی کودکان جلوگیری کنیم؟توصیه های مطابق سن

توصیه های دیگری برای کودکان در تمامی سنین:

تا سن ۱ سالگی: خوردن شیر مادر در کنار منفعت های زیادی که برای سلامتی دارد، از احتمال بروز چاقی در افراد نیز، جلوگیری می کند.

 

بیشتر بخوانید: چاقی و لاغری؛ اصول صحیح رژیم نوجوانان

 

۱ تا ۵ سالگی: عادت های خوب را هر چه زودتر شروع کنید. با تزیین غذا، غذاهای سالم را در الویت قرار دهید و به آن ها پیشنهاد کنید. کودکان را به طور ذاتی برای فعالیت داشتن تشویق کنید و آن ها را در فراگیری مهارت های رشدی یاری کنید.

 

۶ تا ۱۲ سال: کودکان را به داشتن فعالیت های بدنی روزانه تشویق کنید. که می تواند به صورت ورزش های تیمی سازمان دهی شده و یا فوتبال بازی کردن هنگام تعطیلات باشد. از طریق کار های روزانه مانند بازی کردن در بیرون از خانه و یا پیاده روی با خانواده، به کودکان تان تحرک ببخشید. بگذارید تا در انتخاب غذاهای خوب سهیم باشند.

 

۱۳ تا ۱۸ سال: به نوجوانان آموزش دهید که چطور می توانند وعده های غذایی سالم را در خانه تهیه کنند. تشویق شان کنید تا در بیرون از خانه نیز غذاهای سالم را انتخاب کنند و هر روز فعالیت بدنی داشته باشند.

 

تمامی سنین

زمان استفاده از تلویزیون، گوشی، کامپیوتر و بازی های رایانه ای را به حداقل برسانید و از غذا خوردن در جلوی تلویزیون بپرهیزید. تا جایی که ممکن است انواع غذاهای سالم را همراه خانواده تان سرو کنید.

کودکان را برای خوردن صبحانه تشویق کنید. خوردن روزانه حداقل ۵ وعده میوه و سبزی و کم کردن مقدار مصرف شکر و نوشابه را به کودکان تان بیاموزید.

با کودکان در رابطه با اهمیت خوب غذا خوردن و تحرک داشتن صحبت کنید. از طریق خوب غذا خوردن، ورزش کردن منظم و ساخت عادت های سالم در زندگی روزانه تان برای شان یک الگو باشید. این روش ها را به یک روند خانوادگی تبدیل کنید تا طبع آن ها را شکل دهید.